การส่งเสริมสหกรณ์ในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
หลักการและเหตุผล
โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการที่ส่งผลประโยชน์ให้แก่ประชาชนในส่วนต่าง ๆ ของประเทศโดยตรงโดยเฉพาะชาวชนบทที่อยู่ห่างไกลทุรกันดารและยากจนอย่างแท้จริงส่วนใหญ่เป็นโครงการที่มุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชาติการบริหารทรัพยากรและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมรวมทั้งการเสริมสร้างความมั่นคงของชาติซึ่งนอกจากจะส่งผลให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีแล้วยังก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติเป็นส่วนรวมด้วยการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนโดยนำหลักการวิธีการสหกรณ์ไปเผยแพร่ ปลูกฝัง ให้ความรู้ แก่ประชาชนในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จะให้เกิดการรวมกลุ่มของประชาชนบนพื้นฐานแห่ง"การช่วยตนเอง และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน"
จากที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงงานหนักเพื่อประชาชนชาวไทยแล้ว พระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์ โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ไปในชนบทห่างไกลและทุรกันดารทั่วประเทศมาตั้งแต่ทรงพระเยาว์ ได้ทอดพระเนตรเห็นสภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของประชาชน ทำให้ทรงทราบปัญหาต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นความยากจน ความขาดแคลนอาหาร การขาดบริการสาธารณสุข การศึกษา และปัจจัยต่าง ๆ จึงมีพระราชหฤทัยมุ่งมั่นที่จะช่วยเหลือเด็กเยาวชน และราษฎรที่ด้อยโอกาสในถิ่นทุรกันดารเหล่านี้ในทุกๆด้าน ทรงจัดตั้งโครงการต่างๆ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรผู้ยากไร้ในพื้นที่ชนบท
กรมส่งเสริมสหกรณ์เป็นหน่วยงานที่ร่วมสนองโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบรมวงศานุวงศ์ไม่ว่าจะเป็นโครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ในพระราชานุเคราะห์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร โครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดารตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร โครงการส่งเสริมกิจกรรมสหกรณ์ในโรงเรียนเพียงหลวง ในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี โดยนำระบบสหกรณ์มาใช้ในการส่งเสริมความรู้ และทักษะ เพื่อพัฒนาเด็ก เยาวชนและประชาชน ให้เข้าใจการช่วยตนเอง และเกิดการรวมกลุ่มเพื่อช่วยเหลือซึ่งกันและกันตามอุดมการณ์ หลักการ วิธีการสหกรณ์ ซึ่งจะส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจ สังคม และทำให้ประชาชนเด็กและเยาวชน ได้พัฒนาทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ซึ่งในปี พ.ศ. 2564 มีโครงการ/กิจกรรมภายใต้โครงการส่งเสริมการดำเนินงานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จำนวน 7 โครงการ ดังนี้
วัตถุประสงค์
เพื่อแนะนำส่งเสริมสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริให้สามารถดำเนินกิจกรรมช่วยเหลือเกษตรกร/สมาชิกทางด้านเศรษฐกิจและสังคมให้มีความเป็นอยู่ที่ดี่ขึ้น รวมถึงการเผยแพร่การสหกรณ์ให้แก่นักเรียน/กลุ่มอาชีพ/กลุ่มชาวบ้าน/บุคคลทั่วไปให้สามารถนำหลักการสหกรณ์ไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้
เป้าหมาย/พื้นที่ดำเนินการ
1. โครงการส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
 สหกรณ์ |
72 สหกรณ์ |
| กลุ่มเกษตรกร |
2 กลุ่ม |
| กลุ่มชาวบ้าน |
33 กลุ่ม |
2. โครงการส่งเสริมกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนในโรงเรียน ตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
| โรงเรียน |
545 แห่ง |
| กลุ่มอาชีพประชาชน |
54 กลุ่ม |
3. โครงการส่งเสริมกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนในโรงเรียนเพียงหลวง ในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญาสิริวัฒนาพรรณวดี จำนวน 18 โรงเรียน
4. โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในพื้นที่นิคมสหกรณ์ จำนวน 53 แห่ง
5. โครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรจำนวนสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร จำนวน 390 แห่ง (78 หน่วยงาน ๆ ละ 5 สหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร)
6. โครงการส่งเสริมการเกษตรตามแนวทางทฤษฎีใหม่ในสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร จำนวน 75 จังหวัด 1 พื้นที่ จำนวน 15,548 ราย
7. โครงการการประยุกต์ใช้แนวพระราชดำริเป็นแนวทางการขับเคลื่อนเพื่อพัฒนาสหกรณ์อย่างยั่งยืน (บันได 7 ขั้น) จำนวนสหกรณ์ 69 สหกรณ์
8. โครงการเกษตรคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ฯ จำนวน 76 จังหวัด 2 พื้นที่
กิจกรรม/วิธีดำเนินงาน
1. จัดทำแนวทางการดำเนินกิจกรรมส่งเสริมสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่โครงการภายใต้แผนปฏิบัติงาน ดังนี้
1.1 โครงการส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
1.2 โครงการส่งเสริมกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนในโรงเรียน และการส่งเสริมกลุ่มอาชีพประชาชนตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
1.3 โครงการส่งเสริมกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนในโรงเรียนเพียงหลวง ในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญาสิริวัฒนาพรรณวดี
1.4 โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
1.5 โครงการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และส่งเสริมการเกษตรตามแนวทางทฤษฎีใหม่ในสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร
1.6 โครงการการประยุกต์ใช้แนวพระราชดำริเป็นแนวทางการขับเคลื่อนเพื่อพัฒนาสหกรณ์อย่างยั่งยืน (บันได 7 ขั้น)
1.7 โครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ฯ
2. จัดทำคำอธิบายตัวชี้วัดระดับกิจกรรมหลักที่ 1-3 (KPI Template) และบรรจุไว้ในแนวทางการดำเนินกิจกรรมส่งเสริมสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่โครงการฯ ตามข้อ 1
3. ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เช่น สำนักงาน กปร.กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สำนักงานโครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน ที่ปรึกษากรมส่งเสริมสหกรณ์ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ และอื่น ๆเพื่อส่งเสริมการดำเนินกิจกรรมสหกรณ์ในพื้นที่โครงการฯ ให้เป็นไปตามเป้าหมาย วัตถุประสงค์และตัวชี้วัดที่กำหนด
4. อำนวยการ ประสานงาน แนะนำ ส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินงานแก่สำนักงานสหกรณ์จังหวัด
5. ศึกษา วิเคราะห์และวิจัยเพื่อนำพระราชดำริของพระบรมวงศานุวงศ์ที่เกี่ยวข้องกับการสหกรณ์มาจัดทำเป็นแผนปฏิบัติงานของกรมส่งเสริมสหกรณ์อย่างเป็นรูปธรรม
6. ประสานงานกรมป่าไม้/กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช/สำนักพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณ์/ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณ์ 20 แห่ง และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อดำเนินการจัดฝึกอบรมวิชาการ สหกรณ์ให้แก่นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการส่งเสริมสหกรณ์ในการจัดกิจกรรม “ค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพรเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี"(จำนวน 31 ศูนย์ฝึกอบรม ของกรมป่าไม้และกรมอุทยานฯ ศูนย์ฯ ละ 4 รุ่น ๆ ละ 60 คน)
7. ประสานสำนักพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณ์และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อจัดนิทรรศการกิจกรรม สหกรณ์สำหรับเยาวชน ภายใต้โครงการ ค่ายเยาวชน...รักษ์พงไพร "เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี" และนิทรรศการสหกรณ์ในงาน "สีสรรพรรณไม้ เทิดไท้บรมราชินีนาถ
8. ติดตาม เร่งรัดดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างและเบิกจ่ายเงินอุดหนุนทุกรายการ และในส่วนของเงินอุดหนุนก่อสร้าง/ ปรับปรุงอาคารกิจกรรมสหกรณ์นักเรียน ให้รวบรวมผลการจัดซื้อจัดจ้างของโรงเรียนที่ได้รับแจ้งจากสำนักงานสหกรณ์จังหวัด เพื่อเสนอขออนุมัติโอนจัดสรรงบประมาณให้สำนักงานสหกรณ์จังหวัดตามสัดส่วนที่สำนักงานสหกรณ์จังหวัดแจ้ง ทั้งนี้ อำนาจในการอนุมัติให้เป็นไปตามคำสั่งกรมส่งเสริมสหกรณ์ ที่ 588/2563สั่ง ณ วันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2563)
9. กรณีที่มีงบเงินอุดหนุนหมดความจำเป็นหรือเหลือจ่าย ให้กองประสานงานโครงการพระราชดำริดำเนินการบริหารงบประมาณโดยการจัดหาเป้าหมายเพิ่มเติมเพื่อดำเนินการ ทั้งนี้ต้องสอดคล้องตามวัตถุประสงค์ของโครงการและเงินอุดหนุนให้แล้วเสร็จอย่างช้าภายในเดือนพฤษภาคม 2564
10.ประสานกับศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารและสำนักงานสหกรณ์จังหวัด เพื่อปรับปรุงฐานข้อมูลอุปกรณ์/สิ่งก่อสร้างที่ได้รับการสนับสนุนจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ให้ถูกต้องและเป็นปัจจุบัน พร้อมทั้งจัดทำรูปแบบรายงาน เพื่อเป็นฐานข้อมูลในการปรับปรุงโครงการและหรือจัดทำโครงการต่อไป ดังนี้
10.1 โรงเรียนที่ได้รับสนับสนุนอาคารกิจกรรมสหกรณ์นักเรียน/อุปกรณ์ และการใช้ประโยชน์เป็นรายโรงเรียน
10.2 สหกรณ์ที่ได้รับการสนับสนุนอุปกรณ์/สิ่งก่อสร้าง และการใช้ประโยชน์เป็นรายสหกรณ์
11. ติดตามผลการดำเนินโครงการฯ แนะนำแนวทางแก้ไขปัญหาที่พบจากการส่งเสริมสหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร/กลุ่มชาวบ้าน/โรงเรียน/กลุ่มอาชีพ ในพื้นที่โครงการฯ ของสำนักงานสหกรณ์จังหวัดให้บรรลุตามวัตถุประสงค์เป้าหมายและตัวชี้วัด
12. ออกแบบรายงานผลการดำเนินการส่งเสริมโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เช่นผลการเบิกจ่ายงบประมาณรายเดือนผลการจัดซื้อจัดจ้างรายการเงินอุดหนุน ผลการใช้ประโยชน์จากอาคารกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนผลการดำเนินโครงการรายเดือน ฯลฯ และบรรจุไว้ในแนวทางการดำเนินกิจกรรม ตามข้อ1เพื่อให้สำนักงานสหกรณ์จังหวัดใช้ในการรายงาน
13. จัดทำสรุปรายงานผลการดำเนินการส่งเสริมโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเสนอผู้บริหารกรมส่งเสริมสหกรณ์
โครงการส่งเสริมการดำเนินงานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ พ.ศ.2565
ข้อมูลจาก : กองประสานงานโครงการพระราชดำริ กรมส่งเสริมสหกรณ์
หมายเลขโทรศัพท์ : 0 2281 6698